საქართველო ღვინის სამშობლოა. ეს ის ადგილია, სადაც ადამიანებმა პირველად დაიწყეს ვაზის კულტივირება და ღვინო გასინჯეს. არქეოლოგებმა საქართველოში 8000 წლის ღვინის კერამიკულ დოქებში იმავე პერიოდს მიკუთვნებული „შულავერის“ ჯიშის წიბწები აღმოაჩინეს. წამყვანი არქეოლოგებისა და ღვინის სფეროს სპეციალისტების აზრით საქართველოში ღვინის ისტორია 8000 წელს ითვლის.
საქართველოს ისტორია, კულტურა და ცხოვრების წესი ქართულ ღვინოშია განსახიერებული. იგი სტუმართმოყვარეობის, მეგობრობისა და მარადიულობის სიმბოლოა. ქრისტიანობა საქართველოში წმინდა ნინომ ჩვენი წელთაღრიცხვით მე-4 საუკუნეში განამტკიცა და ქრისტიანობის სიმბოლო ვაზისგან დამზადებული ჯვარი გახდა. ვაზის გამოსახულება საქართველოს მთელი ისტორიის განმავლობაში შექმნილი რელიგიური და ისტორიული შენობებისა და საგნების უმეტესობაზეა ასახული. მსოფლიოში ვაზის 4000 სახეობა არსებობს, სადიანაც 500-ზე მეტი უნიკალური ქართული ვაზის სახეობაა.
„ღვინის არომატისა და გემოს უკეთ შეგრძნებისთვის კერძების შეხამება მნიშვნელოვანი ფაქტორია…“ – აღნიშნავს ფრანგი სომელიე ჟერარდ ბასე.
მნიშვნელოვანია, რომ ჟერარდ ბასე მსოფლიოს საუკეთესო სომელიედ აღიარეს 2010 წლის აპრილში, სანტიაგო დე ჩილეში – მსოფლიო ჩემპიონატი სომელიებს შორის.
ფრანგი სომელიე ჟერარდ ბასე საქართველოს ოქტომბრის მიწურულს ესტუმრა. ცნობილი სომელიეს ჩამოსვლის მიზანს ქართული ღვინის ტრადიციების გაცნობა, ტრადიციული ღვინის ქართულ და ევროპულ სამზარეულოსთან შეხამება და ღვინის მოყვარულებისთვის რეკომენდაციების მიცემა წარმოადგენდა.
ცნობილმა სომელიემ პირველად ქართული ღვინო მაისში გასინჯა და მაშინვე გაუჩნდა სურვილი, რომ მის
პოპულარიზაციაში მიეღო მონაწილეობა. კარგად შეისწავლა ქართული ღვინის კულტურა და ტრადიციები და ამის შემდეგ შეიმუშავა სპეციალური კონცეფცია.
ჟერარდ ბასე, რომელიც აღნიშნულ ტურს მსოფლიოს სვადასხვა ქვეყანაში (საქართველო, უკრაინა, ყაზახეთი და რუსეთი) მართავს, საქართველოში სტუმრობის ფარგლებში „თამადას“ ბრენდის ქვეშ წარმოებული ღვინოებიდან 4 სახეობა: წინანადალი, მუკუზანი, ქინძმარაული და ფიროსმანი დააგემოვნა. სომელიემ რესტორან „ფუნიკულიორის“ ქართველ შეფ-მზარეულებთან – მარიკა საჯაია და ჯორჯ სილვასთან ერთად – შეარჩია და დეგუსტაციაზე ის კერძები და დესერტები წარმოადგინა, რომელიც აღნიშნულ გემოსთან თანხვედრაშია და სასმლის გემოვნურ თვისებებს ერგება. კერძების შეხამების კულტურის დანერგვაც მნიშვნელოვანია, რათა ღვინის არომატი და გემო უკეთ შევიგრძნოთ.
„თბილისში ყოფნის მიზანი ქართული ღვინოს მაქსიმალურად წარმოვაჩენა წარმოადგენდა. ის ღირსეულ კონკურენციას გაუწევს ევროპაში აღიარებულ ღვინოებს. ქართული ღვინოებიდან გამოვარჩუიე ოთხი: მუკუზანი, წინანდალი, ქინძმარაული და ფიროსმანი. აქედან ორი არის მშრალი ღვინის სახეობა და ორიც – ნახევრადტკბილი. სპეციალუარ ამ ღვინოებისთვის შერჩეული მენიუ ღვინის მოყვარულებს დაეხმარებათ წარმოდგენილი ღვინის საუკეთესო თვისებების მაქსიმალურად შეგრძნებაში“ – მიაჩნია ცნობილ სომელიეს.
ბატონი ჟერარდ ბასე დღეს ჩვენი სტუმარია, რომელიც სტუმრობის მნიშვნელობაზე, ღვინისა და კერძების შეხამებაზე გვესაუბრება.
ბატონო, ჟერარდ ძალიან მნიშვნელოვანია კერძის ღვინოსთან შეხამება, ამაში უკვე დავრწმუნდით, ბოლო დროს კი შეიმჩნევა ტენდენცია, რომ თითქოს ინგრევა ეს ტრადიცია, ადრე თუ თეთრ ღვინოს მიირთმევდნენ თევზთან, ახლა შეიძლება რესტორანში წითელი ღვინოც შემოგთავაზონ, თქვენ როგორ უყურებთ ამ საკითხს?მიმაჩნია, რომ ეს ძალიან კარგია, უფრო ღია, გამჭვირვალენი, თავისუფლები და გახსნილები უნდა ვიყოთ. დღემდე ძალიან ბევრი რამ შეიცვალა, იცვლება ღვინის ხარისხიც, გემოვნებაც. თუ მანამდე თევზთან მხოლოდ თეთრ ღვინოს ვაგემოვნებდით, ახლა რეკომენდირებულია, რომ თევზთან გარკვეული წითელი ღვინოც მიირთვათ.
თუ არსებობს უნივერსალური წესი კერძისა და ღვინის შერჩევისას, რასაც ვერ დააღვევ?
ასეთი ტაბუდადებული მიდგომა არ მაქვს, თუმცა შემიძლია რეკომენდაცია გაგიწიოთ, რომ ძალიან ცხარე კერძი გემოსა და არომატს უკარგავს ღვინოს. ისე კარგად ვეღარ დააგემოვნებთ. თუ რომელიმე ღვინის სწორად დაგემოვნება გსურთ, სჯობს, ძალიან ცხარე კერძი არ მოითხოვოთ.
თქვენ რამდენად კარგად იცნობთ ქართულ სამზარეულოს?
ქართული კერძები ახლა დავაგემოვნე. ასე ახლოს არ ვიცნობდი. თუმცა ქართველები საკმაოდ აქებენ საკუთარ ნაწარმს, ამ შემთხვევაში ქართულ ღვინოს. ქართული ღვინო ნამდვილად უხდება ქართულ სამზარეულოს. და ჩემი რეკომენდაცია იყო: რატომაც არა, ვცადოთ ქართული ღვინო ფრანგულ, ინგლისურ და სხვა ევროპულ კერძებთან.
ძალიან გვაინტერესებს, რას ნიშნავს იყო მსოფლიო ჩემპიონი სომელიებს შორის?
ისევე როგორც ნებისმიერ სპორტში, ეს ტიტული – იყო ჩემპიონი სომელიებს შორის, ამ სფეროშიც ძალიან სასიამოვნოა. ძალიან ბევრი ადამიანია მსოფლიოში, რომელიც ძლიან კარგად იცნობს ღვინოებს. ძალიან კარგი პროფესია მაქვს, შემიძლია ვიმოგზაურო. დავაგემოვნო სხვადასხვა ქვეყნის ღვინოები, და შემიძლია ვიყო ჩემპიონი.
როგორ ხდება ჩემპიონის გამოვლენა? რა თვისებებით უნდა გამოირჩეოდეს სომელიე, ერთი სიტყვით, რა განსაკუთრებული კრიტერიუმებით იმარჯვებთ?
ძალიან რთული დავალებები გვაქვს. უნდა იცოდე ყურძნის სახეობები, ასევე რეგიონი, სადაც ეს სახეობა იყო მოყვანილი და ის რეკომენდაციები, რომლებსაც გავუწევთ ამათუიმ ღვინოს, ეყრდნობოდეს მისი დაწურვის,
დაყენების ტექნოლოგიებს. უნდა ფლობდე ღვინოების კომბინაციას. აქ შენი წარმატება დამოკიდებულია შენც ცოდნაზეც, მხოლოდ გემოვნური თვისებები ვერ გაგამარჯვებინებს.
დაგემოვნებისას გამოცდილი სომელიე ასევე შეიძლება მიხვდეს, რომ სადღაც მის შორიახლოს, ეს თუ ის ხილი ყვაოდა, ეს ინტუიციაა თუ მართლა გრძნობენ?
ნამდვილი ხელოვნებაა, როცა შიეგრძნობ, რომ ღვინოს რაღაც განსხვავებული არომატი დაყვება. ჩვენ ვცდილობთ ეს გამოვიცნოთ. ძალიან მნიშვნელოვანია მიხვდე ამ ყველაფერს. ზოგ ღვინოს ძალიან დიდი შემცველობა აქვს ტანინის, ზოგი ტკბილია ან სულაც, მჟავოანობაა მაღალი. როცა აგემოვნებ ძალიან დიდი მნიშნელობა აქვს მისი არომატი რამდენი ხანი გრჩება.
სტუმრობის დასასრულს ცნობილმა სომელიემ რამდენიმე საიდუმლოც გაგვანდო:
„როცა ვიწყებთ ღვინოზე ტესტირებას, თეთრ ფურცელთან მიმართებაში ვამოწმებთ მის ფერს. რატომ? ფერი ძალიან ბევრ რამესგაგვანდობს. ეს არის ღვინის ასაკი, მისი ხანდაზმულობა. ის საოცარი არომატი კი მის ხარისხზე მეტყველებს. ამის შემდეგ გრძნობ სხვადასხვა ხილის არომატებს. აი, ამის გამცონობა საკმაოდ რთულია, პროფესიონალებისთვისაც კი. ძლიან დიდი მნშვნელობა აქვს, იმ ჭურჭელს, საიდანაც ღვინოს აგემოვნებთ. აუცილებელია, ფუჟერს ჰქონდეს მაღალი ფეხი. არ არის საჭირო შევეხოთ მის ზედა ნაწილს. ის უნდა იყოს შევიწროებული, რადგან ასეთი ჭურჭელი ღვინის არომატს უკეთესად ინარჩუნებს. ჭურჭელში ღვინო მხოლოდ ერთმესამედს უნდა იკავებდეს. როდესაც ის ბევრია, არომატი ჰაერში იკარგება“.
ჟერარი საფრანგეთში დაიბადა და გაიზარდა. განათლების წარმატებით დასრულებისა და შეფ-მზარეულად და სომელიედ მუშაობის შემდეგ, 1980-იანი წლების ბოლოს, ის ინგლისში გადავიდა სამუდამოდ საცხოვრებლად, სადაც მან სომელიეს კარიერა წარმატებით გააგრძელა. მისი მიღწევები მოცემულ სფეროში რამდენიმეჯერ აღინიშნა ჯილდოებით და იგი აღიარეს გაერთიანებული სამეფოს საუკეთესო სომელიედ, ასევე 1992 წელს იგი დასახელდა ფრანგული ღვინოების საუკეთესო საერთაშორისო სომელიედ, ხოლო 1996 წელს კი ევროპის საუკეთესო სომელიედ. ჟერარი სამჯერ მსოფლიოს საუკეთესო სომელიეს დაჯილდოებაში მეორე ადგილზე გავიდა (1992, 2004 და 2007 წელს). 2010 წლის აპრილში სანტიაგო დე ჩილეში მისი დიდი ხნის ოცნება ასრულდა და იგი მსოფლიოს საუკეთესო სომელიედ აღიარეს (სომელიეების მსოფლიო ჩემპიონატი ყოველ სამ წელიწადში ერთხელ ტარდება). ჟერარის კარიერის მნიშვნელოვანი ასპექტია ახალგაზრდა ტალანტების აღმოჩენის და მათი მხარდაჭერისა და შთაგონების უნარი. მან ბარმენებისა და სომელიეების ხალგაზრდა თაობა გამოზარდა, რომლებმაც დიდ წარმატებებს მიაღწიეს, რითაც ჟერარი ძალიან ამაყობს. 2011 წლის ივნისში ჟერარი დედოფლის დაჯილდოების საპატიო სიაში იყო შეტანილი და პრინცესა ანასგან 2011 წლის ოქტომბერს გამართულ ცერემონიაზე OBE მიიღო. ეს მისი და მისი ოჯახისთვის უაღრესად ღიშესანიშნავი მომენტი იყო.
და მაინც… თუ როგორ უნდა შევარჩიოთ ქართულ და ევროპულ სამზარეულოსთან შეხამებულად „თამადას“ ღვინოები?
გოგრის კრემ სუპი გოგრის მარცვლებით – ნახევრად ტკბილი თეთრი ღვინო „ფიროსმანი“
ჭარხლის კარპაჩიო გუდა ყველითა და ნიგვზით – მშრალი თეთრი ღვინო „მუკუზანი“
შემწვარი კრევეტები ნივრიანი კარაქით – მშრალი თეთრი ღვინო „წინანდალი“
შემწვარი კომშისა და „პარმა“ ლორის სალათი „პარმაზანის“ ყველით – ნახევრად ტკბილი წითელი ღვინო
„ქინძმარაული“
შემწვარი დამარინადებული წიწილა ტყემლის სოუსით – ნახევრად ტკბილი თეთრი ღვინო „ფიროსმანი“
ჯოსპერში შემწვარი ორაგულის ფილე წითელი ხიზილალისა და შუშხუნა ღვინის სოუსით – მშრალი თეთრი ღვინო„წინანდალი“
ბატკნის ნეკნები ქონდრის აჯიკით – მშრალი წითელი ღვინო „მუკუზანი“
შოკოლადის ლავა ნამცხვარი კარამელის ნაყინითა და თხილით – ნახევრად ტკბილი ღვინო „ქინძმარაული“